غار اصحاب کهف افسوس
در شمال کوه های شهر زیبای افسوس غاری وجود دارد که مردم ان منطقه معتقدند که غار اصحاب کهف افسوس به مدت سیصد سال و اندی دراین غار خواب بودند.
در قرن سوم که دین یهودیت در این منطقه رواج داشت ، هفت جوان که طرفدار دین مسیحی بودند و با وجود تلاش های بسیار نتوانستند امپراطور وقت ، داسیوس را به سمت مسیحیت بکشانند ، مورد خشم امپراطور قرار گرفتند و مجبور شدند از دست سربازهای حکومتی فرار کرده و به کوه پاناییر رفته و به این غار پناه ببرند.
این جوانان به همراه یک چوپان و سگش برای سالیان سال در این غار در خواب بودند. دهانه ی این غار به میل خداوند بسته شد و کسی نتوانست در این مدت طولانی دارد این غار شود و همه فکر میکردند که این افراد در این غار کشته شده اند.
بعد از گذشت سال ها این افراد به خواست خدا از خواب بیدار شده و از غار اصحاب کهف افسوس بیرون آمدند . و وقتی که یکی از انها به داخل شهر رفت تا طعام و آب اشامیدنی تهیه کند متوجه تغییرات شهر و مردمانش و پول ها شدند.
بازگو شدن سرگذشت این افراد برای مردم باعث شد که این افراد مورد توجه و ستایش مردم قرار بگیرند . چرا که در طی ان سالها دین مسیحی جایگزین دین یهودی شده بود و این افراد هم مبلغ دین مسیحیت بودند و مردم برای آنها ارزش بسیاری قائل بودند.
از قرن 5 به بعد این غار اصحاب کهف افسوس به عنوان یک معبد و زیارتگاه محسوب شد و مردم از آن به عنوان یک مرکز دینی استفاده می کردند.